Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Murat Nehri Rehabilitasyon Projesi kapsamında değerlendirme talebinde bulunan Ak Parti Solhan İlçe Başkanı Nazmi Çalışan’ın dilekçesine yanıt olarak Orman Genel Müdürlüğü Ağaçlandırma Dairesi Başkanlığı tarafından şu ifadelere yer verildi.

“Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğüne hitaben; Bingöl İli Solhan İlçesi Ak Parti Solhan İlçe Başkanı Sayın Nazmi Çalışan’ın 28.01.2021 tarihli talep dilekçesi;

1. Grup Arakonak Beldesi,

2. Grup Eşmetaş, Şimşirpınar, Elmasırtı, Kırık, Tarhan ve Asmakaya köyleri,

3. Grup Hazarşah, Mutluca, Yenidal, Yiğitharman, Elbaşı ve Göksu köyleri, 

Yukarıda yer alan birimlerde yaşayan halkın yoksulluğunu ve tabii kaynaklara olan baskıyı azaltmak gayesiyle Murat Nehri Rehabilitasyon Projesi kapsamına dahil edilmesi ile yine, Arakonak beldesinde meydana gelen sel ve taşkın nedeniyle Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğünce 2.549,20 ha’lık alanda Yukarı Havza Sel Kontrolü Projesi kapsamında 600 ha’lık alanda çalışma öngörülen alanlarda çalışmalara bir an önce başlanılması, sel ve taşkınlardan kaynaklanan toprak kayıplarının ve maddi hasar ve can kayıplarının önüne geçilmesi talep edilmektedir. Ayrıca; Arakonak Beldesinde Yukarı Havza Sel Kontrol Projesi proje maliyetinin çok yüksek olması nedeniyle Murat Nehri Rehabilitasyon Projesine dahil edilmesi istenmektedir.

1. Grup Arakonak Beldesi; Bingöl il merkezine 67, Solhan ilçesine 7 km uzaklıkta yer alır. 2017 yılı nüfus sayımlarına göre nüfusu 2.548 kişidir. Beldenin arazisi genelde engebeli ve dağlıktır. Yer yer 2.500 metre yükseltide yer alan dağ silsilesi bulunmaktadır. Çevrenin en önemli yaylalarından ALOPİN Yaylası havası belde sınırları dahilinde kalmaktadır. Kıban Düzlüğü ise bu dağ silsilesi ile çevrili olup bu düzlükte tarım ve yoğun hayvancılık yapılmakta olup ova tamamen susuzdur. Genelde otu biçildikten sonra başıboş bırakılır ve hayvanlar tarafından otlatılır. Civar ormanlarda yoğun olarak küçükbaş hayvancılık yapılmakta olup, civar meşe ormanlar aşırı otlatma nedeniyle degrede olmuştur. Yukarı Havza Sel Kontrolü Projesi amaca hizmet eder niteliktedir.

2. Grup Eşmetaş, Şimşirpınar, Elmasırtı, Kırık, Tarhan ve Asmakaya köyleri; yüksek dağlık arazi ve

yoğun hayvan baskısı nedeniyle mevcut ormanların %50’sinin kaybedilmesiyle şiddetli erozyon ve bunun doğal sonucu olarak üst toprak taşınmış olup değişik jeolojik zamanlarda (ayrılmamış volkanitler ve bazalt) oluşan ana kayaların yüzeye çıktığı, mutlak toprak derinliğinin yok denecek düzeyde azalmış

olduğu görülmektedir. Mevcut ormanların %20’sinin de aşırı otlatma ve düzensiz faydalanma nedeniyle

değrede olduğu, %30’luk kısmının da eylemli üretim amaçlı olarak kullanıldığı görülmektedir. Yörede

yoğun olarak küçük baş salma hayvancılık yapılmakta, özellikle dal faydalanılmasıyla (yöresel adıyla

cilo) ormanlardaki sosyal baskı devam etmektedir. Çalışmalara konu edilmek istenilen yerlerin vasfı

devlet ormanı olmasına rağmen salma hayvancılık nedeniyle mera olarak kullanılmaktadır.

3. Grup Hazarşah, Mutluca, Yenidal, Yiğitharman, Elbaşı ve Göksu köylerinde ise durum biraz daha

karmaşık yapıdadır. Bazaltik levhalar şeklinde Jeolojik oluşum nedeniyle toprak ayrışım hızının yavaş

olması yanı sıra hayvan geçiş güzergahında bulunan köylerde orman örtüsü yok denecek derecede azdır.

İlgili köylerde çalı vasfındaki orman toplulukları lokal yayılış göstermekte olup genellikle şahıslarca cilo

dal faydalanılması maksadıyla sahiplenilmiştir. Yörede yoğun hayvancılık devam etmekte olup,

mevsimsel olarak hayvan varlığı 30.000-40.000 adet sayıya kadar çıkmakta; mevcut alanlar yetersiz

kalmakta bu yüzden Erzurum yaylalarına yaz aylarında göç edilmektedir. Erzurum dönüşü itibariyle

sonbahar-kış ve ilkbahar aylarında hayvan baskısı bütün hızıyla devam etmektedir.

SONUÇ: Bingöl İli Solhan İlçesi Ak Parti İlçe Başkanı Sayın Nazmi Çalışkan’ının 28.01.2021 tarihli dilekçesi ile ilgili yapılan değerlendirmede; • Birinci grup olan Arakonak beldesi ve civarında yer alan alanlarda Genel Müdürlüğümüzce Yukarı Havza Sel Kontrolü çalışmaları kapsamında çalışma yapılabileceği ve bu maksatla çalışmalara başlanılacağı, • İki ve üçüncü grup olarak adlandırdığımız köy ve yerleşim yerlerinin Murat Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi kapsamına alınması yönündeki talebin ise; 2022 yılı ilkbaharında bitecek olan projenin öncelik sıralamasında yer alan havzalarda, tesis ve bakım çalışmaları devam etmekte olup kalan ödenek miktarı da ancak bu havzalar için yeterlidir. Hatta mevcut çalışılan havzalar için dahi yetersiz kalacağı öngörülmektedir. Dolaysıyla söz konusu yerlerde Murat Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi kapsamında çalışma yapılması mümkün görülmemektedir. • Bununla birlikte ikinci grup yerleşim yerleri olan Eşmetaş, Şimşirpınar, Elmasırtı, Kırık, Tarhan ve Asmakaya köylerinde var olan yoğun hayvancılık sebebiyle oluşan şiddetli sosyal baskının ortadan kalkması durumunda, bu köylerin bir kısım alanlarında daha sonraki yıllarda çalışma yapılması planlanmaktadır. Üçüncü grup köyler olan Hazarşah, Mutluca, Yenidal, Yiğitharman, Elbaşı ve Göksu köylerinin olduğu alanlarda talep edilen sahalarda şiddetli sosyal baskı olmakla birlikte bu alanların teknik yönden çalışma yapılması uygun olmayan alanları olması sebebiyle bu köylerde çalışma yapılması mümkün görülmemektedir.”denildi.